استنطاق

ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوه‏

استنطاق

ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوه‏

استنطاق

باید از قرآن و حدیث استنطاق کنیم. دین دوای دردهای ماست ولی ما هم باید دردهای خود را عرضه کنیم و آن را «به حرف بیاوریم» و از او «بپرسیم». چو درد در تو نبیند که را دوا بکند؟
در این وبلاگ مطالب گروه مطالعاتی المیزان در خصوص نظرات علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی نیز مطرح می شود.
لینک گروه المیزان در پیام رسان ایتا
http://eitaa.com/joinchat/2802319371C1ec9ed0c5a
کانال تلگرامی رضاکریمی:
https://telegram.me/karimireza1001

بایگانی
کلمات کلیدی

سه نظر در مورد جمله «خدا آمد»

رضا کریمی | شنبه, ۳ مهر ۱۳۹۵

قاعده کلی وجود دارد که می گوید: نسبت دادن صفت آمدن به خدا نباید موجب تشبیه شود. چون از ضروریات کتاب و سنت است که خداى سبحان متصف به صفت اجسام نیست و به اوصافى که مستلزم حدوث و فقر و حاجت و نقص است متصف نمى‏گردد، هم چنان که فرموده:" لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ" (شورى/11). پس هر چه از ظاهر آیات قرآن بر خلاف این آیات محکمه دیده شود مثلا صفات و افعالى را به خدا نسبت دهد، که متضمن حدوث است، باید به وسیله آیات محکم قرآن معنا شود، و معنایى از آنها گرفت که با صفات علیا و اسماى حسناى خدا منافات نداشته باشد.

 

  • رضا کریمی

دو نظر درباره تمایز مسلک اخلاقی قرآن و انبیاء

رضا کریمی | پنجشنبه, ۱۱ شهریور ۱۳۹۵

  علامه طباطبایی ذیل آیه 156 سوره بقره (الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون) سه مسلک اخلاقی را مفصلا توضیح می دهد: راه تحصیل فضائل و تهذیب یا توجه به منافع دنیوی و‌اعتدال قوا است یا توجه به فوائد اخروی مانند بهشت و خروج از ظلمات و گاهی کمالات ناشی از قضا و قدر.
ایشان ادامه می دهند: در قرآن علاوه بر این دو،  راه سومی وجود دارد که طوری انسان را تربیت میکنند که موضوعی برای رذائل باقی نمی ماند و از طریق اثبات تمام مالکیت، عزت و قوت برای خدا و‌ ایجاد توحید خالص به جای مبارزه با ردائل، ریشه آنها سوزانده می شود. انسان در این حال جز خدا نمی خواهد و توجهی به فضیلت و غیر فضیلت و ستایش مردم و خلاصه دنیا و آخرت ندارد.

 یک نکته مهم در این رابطه این است که

  • رضا کریمی

صراط های مستقیم در بیان علامه طباطبایی

رضا کریمی | جمعه, ۵ شهریور ۱۳۹۵

  علامه طباطبایی ذیل آیه  یهَدِى مَن یَشَاءُ إِلىَ‏ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ(بقره/142) می گوید: صراط نکره آمده چون با اختلاف استعداد امتها در درک سعادت تفاوت پیدا می کند و همیشه یکی نیست. (ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 481). اما در سوره حمد می گوید: صراط همیشه واحد آمده ولی سبیل های متعددی به خدا نسبت داده شده است (ج1، ص51). چگونه بین این دو نظر علامه جمع کنیم؟

  • رضا کریمی

خلاصه تفسیر المیزان(سوره حمد)

رضا کریمی | يكشنبه, ۳۱ مرداد ۱۳۹۵

1.هر سوره وحدت تألیفی دارد و به بیان و غرض خاصی سوق می دهد و بسم الله در آغاز هر سوره راجع به غرض خاص آن سوره است. نظر علامه این است که متعلق با در بسم الله مناسب تر این است که «حمد» باشد.

فقها هم می گویند گفتن بسم الله در ابتدای هر سوره باید به نیت آن سوره باشد. در واقع این اشاره ای دارد به نظریه وحدت سور که برخی مفسرین مانند سید قطب به آن اعتقاد داشته و خود علامه هم د رابندای هر سوره سعی می کند مروری اجمالی بر محتوای آن داشته باشد

  • رضا کریمی

رابطه ذات گرایی و خشونت

رضا کریمی | سه شنبه, ۱۹ مرداد ۱۳۹۵

ارْفَعُوا أَلْسِنَتَکُمْ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّهُ خَشِنٌ‏ فِی‏ ذَاتِ‏ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ غَیْرُ مُدَاهِنٍ فِی دِینِهِ (مفید، 1413، ج‏1 ؛ ص173).

این جمله رابطه ذات و خشونت را نشان می دهد. کسی که در ذاتیات مستقر باشد مداهنه را کنار می گذارد و سخت و خشن می شود. اگر کسی ذات گرا باشد یعنی مدام به ذاتیات و بنیادها فکر کند خشونت در وجودش اوج می گیرد و نمی تواند مداهنه و

 مدارا کند. این ذات گرایی و ذات اندیشی وقتی در مورد خدا باشد هم می تواند جنبه مثبت داشته باشد و هم جنبه منفی. در جنبه مثبت حق جلوه پیدا می کند و خلق فدای حق می شوند. در جنبه منفی سفر من الحق الی الخلق طی نمی شود.

مولای ما در ذات خدا خشن بود اما در غیر آن با مردم مدارا می کرد. رسول خدا مردم را از ملامت او بازداشت. ما هم خشونت ذات گرایان متدین جامعه خود را اگر به خدای آنها منسوب است تقبیح نکنیم و  زبانمان را از آنها برداریم

  • رضا کریمی

مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»

رضا کریمی | يكشنبه, ۱۷ مرداد ۱۳۹۵

چکیده مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»؛ ارائه شده در سمینار «ریحانه ی آفرینش»

مذکر و مؤنث از نظر اصل «عمل» و نتایجی که از اعمال نصیب انسان ها می شود هیچ تفاوتی ندارند اما از نظر قرآن بین دختر و پسر تفاوت است. غالب مباحث مربوط به زن و دختر،  به نقش مهم جنس مؤنث در خانواده اشاره دارد. آنچه که بیشتر در این مقاله مدنظر است استنطاق جایگاه سیاسی اجتماعی زن با لحاظ نمودن شرایط طبیعی و خلقی اوست. قاعده کلی در مورد جنس مؤنث و مذکر را می توان در یک تعبیر مشهور بیان کرد: «دختر رحمت است و پسر نعمت». دختر ضعیف است و خداوند به انسان ضعیف رحم می آورد اما پسر قوی است و خداوند به جای رحم بر قوی، از نعمتی که بر او داده شده سوال می کند. پرسش اصلی این است که با وجود تأکید بر ضعیف بودن، «عمل»  مؤثر و مأجور توسط جنس مؤنث چه معنایی دارد؟ باید بتوان با استفاده از قرآن و نگرش قرآنی به زن «عمل زنانه» را هم مطابق آن تعریف نمود. برای پاسخ به این پرسش ماجرای پادشاهی ملکه سبا و نقش مهم چهار زن در نبوت موسی (ع) تحلیل می شوند.

مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»: دریافت

  • رضا کریمی

قابلیتهای یک کلمه اسیر بی قابلیتی ما

رضا کریمی | چهارشنبه, ۱۳ مرداد ۱۳۹۵

   امام باقر یا امام صادق  علیه السلام: اگر برای دانش خود ، که خداوند به من داده است، حاملان (و محرمان) را می یافتم، قطعاً توحید و اسلام و ایمان و دین و شرایع را از طریق کلمه «الصمد» می گسترانیدم. اما چطور چنین می شود وقتی جدم امیرالمؤمنین برای دانش خود حمل کننده ای را نیافت...

لَوْ وَجَدْتُ لِعِلْمِیَ الَّذِی آتَانِیَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَمَلَةً لَنَشَرْتُ التَّوْحِیدَ وَ الْإِسْلَامَ وَ الْإِیمَانَ وَ الدِّینَ وَ الشَّرَائِعَ مِنَ الصَّمَدِ وَ کَیْفَ لِی بِذَلِکَ وَ لَمْ یَجِدْ جَدِّی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع حَمَلَةً لِعِلْمِهِ (توحید شیخ صدوق، باب تفسیر قل هوالله احد، ص92)

 

  • رضا کریمی

سه گانه های سوره مزّمّل

رضا کریمی | چهارشنبه, ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۵

   در سوره مزّمّل سه سه گانه وجود دارد: خداوند در این سوره امر به شب زنده داری می کند. قُمِ الَّیْلَ إِلَّا قَلِیلًا(2) نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِیلاً (3) أوْ زِدْ عَلَیْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْءَانَ تَرْتِیلاً(4). این امر سه استثنا دارد: نصف، کمتر از آن و بیشتر از آن.

در ادامه سوره سه بازه زمانی بیان شده است: ثُلُثىَ‏ِ الَّیْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ (20). نزدیک به دوسوم، نصف و یک سوم. شاید بشود این سه را متناظر با سه استثنای اول سوره (نصف، کمتر و بیشتر) دانست.

در پایان هم به خواندن قرآن در حد امکان امر شده است. به علت اینکه در حد امکان باید قرآن خوانده شود در اینجا هم سه استثنا و محدودیت در شرایط خاص بیان شده است؛ مریضی، سفرو جنگ

  • ۰ نظر
  • ۲۲ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۴:۱۸
  • رضا کریمی

آیا لیله الرغائب شب آرزوهاست؟!

رضا کریمی | پنجشنبه, ۲۶ فروردين ۱۳۹۵

   امروزه لیله الرغائب (اولین شب جمعه در ماه رجب) را شب آرزوها می نامند. آیا این عنوان صحیح است؟ در ترجمه که مطمئناً سهو و تسامح وجود دارد چرا که رغبت دقیقاً به معنای آرزو نیست. در ترجمه مضمون هم دقت کافی به کار نرفته است. تغییر در ترجمه لیله الرغائب متناسب با تلقی بشر معاصر از خواست و آرزو است. رغبت به معنی تمایل و کشش است و هر کششی لزوماً همراه با خواست مشخص نیست. در نگرش توحیدی ربط و نسبت با وجود مقدم بر خواست او است. لیله الرغایب شب یاد دوست است و اگر بخت و وقت مدد برساند، آرزوها به سامان خواهند شد. تعبیر صحیح «بخت یار» شدن این است که بنده شرط بندگی به جا بیارود تا بنده پرور شود:

  • ۱ نظر
  • ۲۶ فروردين ۹۵ ، ۱۳:۰۳
  • رضا کریمی

قرآن در رمان ایرانی

رضا کریمی | شنبه, ۱۵ اسفند ۱۳۹۴

   رمان ارمیا اثری از نویسنده مشهور سال های اخیر ، رضاامیرخانی، است که به شیوه قابل قبولی از برخی آیات قرآن بهره برده است.
برای مثال، یکی از دلایل نامگذاری رمان «ارمیا» آیه ای قرآنی در مورد جنگ است: ارمی صیغه امر از فعل «رمی» است در آیه وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمى‏ (انفال/17) که به صورت تثنیه درآورده شده است. ارمیا و مصطفی (دوست شهید همیشگی اش) با هم تیرمی انداختند: ارمیا!
به طور خلاصه داستان ارمیا داستان رزمنده ای است که در خاطره جبهه و دوست خود اسیر مانده و نمی تواند با دنیای جدید ارتباط برقرار کند. این شخصیت از یک طرف شباهتی به ارمیای نبی دارد و از طرف دیگر شباهتی به تیرانداز(رمی) خداگونه در سوره انفال!

  • رضا کریمی