استنطاق

امام صادق علیه السلام: بنی امیه تعلیم ایمان را آزاد گذاشت ولی تعلیم شرک را نه. تا وقتی مردم را به شرک کشاندند آنها نفهمند!

من فقط کتاب خدا و شریعت اسلام را نمی خوانم. من به دشمن شناسی و غرب شناسی معتقدم. چرا باید از حد معرفت اسلامی تجاوز کنیم و آثار دیگران را بخوانیم؟ این سؤالی جدی است که هرکس بپرسد غیرت اسلامی اش ظهور کرده و هرکس جواب بدهد پیروی از امیرالمؤمنین علیه السلام نموده است. پاسخ این است که متن دین قابلیت تفسیر به رأی دارد و اختلاف آراء (هوای نفس)می تواند مانند یک لباس حجاب فهم دین بشود. چاره این است که به فرموده امیرالمؤمنین علیه السلام اختلافات را احکام کنیم . احکام (با کسره الف: در معنای مصدری) به معنی ریشه جویی اختلافات و به وحدت رساندن آن است. و این کار جز با تفکر سازگار نیست. جنگ با آراء دیگران و مطالعات پراکنده گمراهی و هلاکت یا سرگردانی در پی دارد. باید دیگران را بخوانیم اما محکم و متفکرانه: طوری که منشأ هوای نفس (اختلاف آراء) را دریابیم. در مورد غرب شناسی این کار (احکام) با مطالعه مجاهدانه آثار بیگانگان و فلسفه غرب ممکن است. چون غرب مدرن تمدنی فلسفی است.

علاوه بر روایت امام صادق علیه السلام آنچه گفتم در نامه 31 نهج البلاغه به زیبایی بیان شده است:

اَنْ اَبْتَدِئَکَ بِتَعْلیمِ کِتابِ اللّهِ وَ تَأْویلِهِ، وَ شَرائِعِ الاِْسْلامِ وَ اَحْکامِهِ، وَ حَلالِهِ وَ حَرامِهِ، لا اُجاوِزُ ذلِکَ بِکَ اِلى غَیْرِهِ
رأیم بر این شد که ابتدا کتاب خدا و تأویلش را به تو بیاموزم، و قوانین و احکام اسلام و حلال و حرامش را به تو تعلیم دهم، و به غیر آن توجه ننمایم.
ا ثُمَّ َشْفَقْتُ اَنْ یَلْتَبِسَ عَلَیْکَ مَا اخْتَلَفَ النّاسُ فیهِ مِنْ اَهْوائِهِمْ وَ آرائِهِمْ مِثْلَ الَّذِى الْتَبَسَ عَلَیْهِمْ،
آن گاه ترسیدم که آنچه از خواهشهاى نادرست و آراء ناحق و باطل مردم را دچار اختلاف نمود تا کار بر آنان اشتباه شد بر تو نیز اشتباه شود،
فَکانَ اِحْکامُ ذلِکَ عَلى ما کَرِهْتُ مِنْ تَنْبیهِکَ لَهُ اَحَبَّ اِلَىَّ مِنْ اِسْلامِکَ اِلى اَمْر لاآمَنُ عَلَیْکَ بِهِ الْهَلَکَةَ،
به همین خاطر واضح نمودن این جهت هر چند مورد پسندم نبود پیش من بهتر است از اینکه تو را به برنامه اى واگذارم که بر آن از هلاکتت ایمن نیستم.
وَ رَجَوْتُ اَنْ یُوَفِّقَکَ اللّهُ فیهِ لِرُشْدِکَ، وَ اَنْ یَهْدِیَکَ لِقَصْدِکَ،
امیدوارم خداوند تو را در این برنامه به راه رشد موفق بدارد، و به راه راست هدایت کند