استنطاق

اهل بیت در بیان خط قرمز و معیار جداسازی غلوّ از فضیلت گویی گفته اند ما را خدا نخوانید و هر چه می خواهید در فضل ما بگویید[1]. از این عبارت مهم می توان دو برداشت داشت:

1. اینکه نگوییم «آنها خدا هستند» مجوز گفتن هر مدح و تملقی است.
2. گفتن هر چیز غیر از تمام چیزهایی که به اعتقاد به اینکه «آنها خدا هستند» منتهی می شود آزاد است.
3. علت اینکه ائمه همه فضائل را دارند این است که عبد مربوب هستند و در مقام فنا است که وصف ناپذیر و دست نیافتنی می شوند[2]. پس با غلوً ضمن کفر و شرک، علت رفعت مقام آنها هم به چالش کشیده می شود.

برداشت دوم از برداشت اول عمیق تر است و برداشت سوم از همه عمیق تر. برداشت عمیق از این عبارت زیبا و اصل معرفت بخش:

1. از غلوً جلوگیری می کند
2.  به بهانه نهی از غلو، مقام اهل بیت را پایین نمی آورد
3. علت رفعت مقام آنها را نشان می دهد
4. نوع و جهت گیری و ارزش فضائل اهل بیت را تبیین می کند.

اینجاست که پیشنهاد می کنم دستور به ذکر تکبیر قبل از شروع زیارت جامعه کبیره را به پادزهری برای غلوً تقلیل نداده بلکه آن را عامل درک صحیح و عمیق فضائل ذکر شده در آن زیارت بدانیم.