استنطاق

قربانی از شعائر الهی است که تعظیم آن نشانه تقوی است. اما آیا خود قربانی موضوعیت دارد یا هدف اطعام است؟
اگر هدف اطعام باشد گیاهخواران دیندار می‌توانند استدلال کنند خود قربانی اصالت ندارد و می توان بدون قربانی اطعام کرد و این سنت به اقتضای زمانه مرسوم شده و اکنون عمل اخلاقی نیست.
اما شواهد به نفع اصالت قربانی فراوانند:
- تأکید و‌ تکرار عبارت بهیمه الانعام رزق الهی است مٰا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَةِ اَلْأَنْعٰامِ َ (حج ۲۸ و ٣٤) و انعام حلال الهی اند: ِ وَ أُحِلَّتْ لَکُمُ اَلْأَنْعٰامُ إِلاّٰ مٰا یُتْلىٰ عَلَیْکُمْ (حج٣٠)
- بُدْن (نوعی قربانی) از شعائر الهی است: وَ اَلْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَکُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اَللّٰه
- تأکید و تکرار مسخر بودن قربانی (حج۳۶و۳۷)
- تعبیر ظریف «وَجَبَتْ جُنُوبُهٰا» (پهلویش زمین‌گیر شد) که تأکید دیگری بر تسخیر قربانی هنگام‌ذبح است
- توصیه به اکل قبل از اطعام فَکُلُوا مِنْهٰا وَ أَطْعِمُوا (حج۳۶)
این شواهد همگی به‌نفع اصالت قربانی و خون ریختن و گوشتخواری شهادت می‌دهند.

پس، از آیه  لَنْ یَنٰالَ اَللّٰهَ لُحُومُهٰا وَ لاٰ دِمٰاؤُهٰا وَ لٰکِنْ یَنٰالُهُ اَلتَّقْوىٰ مِنْکُمْ نمی‌توان به نفع گیاهخواری استدلال کرد و این آیه نقش گوشت و خون را انکار نمی‌کند چون  شواهد قبلی خلاف این نوع مصادره آیه است و در ادامه هم به اینکه قربانی مسخر است تصریح می شود و از همه مهم تر اینکه منظور از تقوی صرفاً اطعام نیست بلکه تقوی در‌ سیاق این آیات، همان تعظیم شعائر الهی است و قربانی صراحتا از شعائر الهی است. بنابراین منظور از اینکه گوشت و خون به خدا نمی‌رسد این است که قلب ما متوجه خدا باشد و اگر بدون تقوی (قصد قلبی تعظیم‌امر الهی) خون بریزیم و گوشت بخوریم بی فایده است ولی ذکر یادخدا در سنت تسخیر بدون ریختن خون و خوردن گوشت تعظیم شعائر الهی را ناتمام می‌گذارد.
قربانی سنت تسخیر است و این سنت خدا را قادر متعال معرفی می‌کند ولی بشر مدرن بدون نگرش توحیدی همه چیز را با اخلاق سکولار می سنجد. متدینین اخلاق‌گرا  هم تلاش می کنند قربانی را به سنت اطعام تنزل دهند و حکم آن را موقتی و تاریخ گذشته تلقی کنند. 
اما گوشتخواری صرفا خوردن برای زنده ماندن یا لذت بردن نیست بلکه شرکت در سنت تسخیر در آفرینش و سلسله مراتب عالم است. عالم مسخر انسان است و هدف تسخیر این است که به مقام شکر برسد: کَذٰلِکَ سَخَّرْنٰاهٰا لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (حج٣٦) و با  شکر خدا بزرگ داشته شود : کَذٰلِکَ سَخَّرَهٰا لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اَللّٰهَ عَلىٰ مٰا هَدٰاکُمْ(حج٣٧). این اهداف قربانی به طور کامل با اطعام به دست نمی‌آید. 
البته نباید به بهانه این سنت مؤکد توهم استقلال و یا درنده‌خویی یا لذت‌پرستی غلبه کند بلکه باید گفت:  تَقُولُوا سُبْحٰانَ اَلَّذِی سَخَّرَ لَنٰا هٰذٰا وَ مٰا کُنّٰا لَهُ مُقْرِنِینَ (زخرف١٣). برای همین تسخیر انعام بدون یادخدا رجس و شرک و قول زور است.
اگر درک‌توحیدی از هستی ادامه پیدا کند، تسخیر شامل انسان نیز می‌شود پس سنت قربانی یک مرحله تکمیلی شگفت دارد آنجا که خود انسان قربانی می‌شود! این سنت از زمان اقدام به ذبح اسماعیل توسط ابراهیم شروع شد و به ذبح عظیم ختم شد.  گیاهخواران چه بی دین‌ها و‌چه دینداران ، چه صادق هدایت و ‌چه حجت‌الاسلام دکتر اسلامی، همگی درگیر مفروضات مدرنیته هستند. آنها  ابتدا باید تفسیر توحیدی از سنت تسخیر را درک کنند شاید مستعد درک حقیقت ذبح عظیم شوند.

به قول مرحوم دولابی در کتاب مصباح‌الهدی: 
بنای نظام آفرینش بر قربانی شدن مادون برای مافوق است. همه‌ی موجودات طبیعت خود را قربان مؤمن می‌کنند، او خود را قربان اهلبیت «علیهم السلام» و آنها خود را قربان خدا می‌کنند.