استنطاق

ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوه‏

استنطاق

ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوه‏

استنطاق

باید از قرآن و حدیث استنطاق کنیم. دین دوای دردهای ماست ولی ما هم باید دردهای خود را عرضه کنیم و آن را «به حرف بیاوریم» و از او «بپرسیم». چو درد در تو نبیند که را دوا بکند؟
در این وبلاگ مطالب گروه مطالعاتی المیزان در خصوص نظرات علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی نیز مطرح می شود.
لینک گروه المیزان در پیام رسان ایتا
http://eitaa.com/joinchat/2802319371C1ec9ed0c5a
کانال تلگرامی رضاکریمی:
https://telegram.me/karimireza1001

بایگانی
کلمات کلیدی

آموزش قرآن را از جزء سی ام شروع نکنیم!

رضا کریمی | چهارشنبه, ۱۴ بهمن ۱۳۹۴

   روایت مهمی از پیامبر (ص) هست در اصول کافی (کتاب فضل قرآن) که می فرمایند: به من سوره های دراز داده شده به جای تورات، سوره های صدآیه ای داده شد به جای انجیل، سوره های همانند (مثانی) داده شدبه جای زبور، سوره های مفصل (یعنی آیه کوتاه )که شصت وهشت سوره است به من عطا شده واین قرآن مراقب وشاهداست برکتب دیگر وتورات ازآن موسی است وانجیل از آن عیسی وزبور از آن داود.
از این روایت نتیجه می گیریم که سوره های کوتاه که ببشتر درجزء سی متمرکزهستند سبک خاص قرآنی هستند که در کتب آسمانی مشابه ندارند در روایت اشاره شده که قرآن مهیمن وشاهد ومراقب بر دیگر کتب است. گویی روایت میخواهد بگوید که عامل مهیمن بودن قرآن بر دیگر کتب همین سوره های کوتاه است. این روایت می گوید: این ۶۸سوره قله قرآن هستند که پیامبر با آنها بردیگران برتری داده شد.
آیادرست است یک کودک یا کسی که اول راه است از قله قرآن شروع کند؟

  • رضا کریمی

مقاله نظریه «وحدت متعالی دین»

رضا کریمی | شنبه, ۱۰ بهمن ۱۳۹۴

   مقاله  نظریه «وحدت متعالی دین» برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد اینجانب تحت عنوان «وحدت یا کثرت ادیان در قرآن» است که تحت راهنمایی دکتر حسینعلی ترکمانی و مشاوره دکتر محمدرضا فریدونی در گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا به سرانجام رسید و مقاله متخذ از آن در ششمین همایش بین المللی ادیان توحیدی برگزیده و در شماره 13 مجله علمی پژوهشی الهیات تطبیقی منتشر شد.

جهت دریافت اصل مقاله منتشره اینجا را کلیک کنید: مقاله نظریه وحدت متعالی دین- مجله الهیات تطبیقی

این مقاله در پی بیان نظریه ای جدید است که میان اختلاف دیدگاهها در مورد نسبت ادیان داوری نماید

  • رضا کریمی

بپوشانید؛ چنانچه که خدا پوشاند!

رضا کریمی | شنبه, ۲۶ دی ۱۳۹۴

   زنا گناهی پوشاندنی است تا مجازات کردنی! مسئله اثبات زنا در سوره نور مطرح شده و مسیر این سوره خلاف جهت مروجان تازیانه وسنگسار است. برآنم که بگویم پیام سوره نور پوشاندن تاریکی هاست و زنا ظلمتی است که باید ستر شود مگر اینکه آنقدر آشکار شود که دیگر قابل پوشاندن نباشد (و در این حد فساد علنی است که تازیانه و سنگسار ضرورت پیدا می کند). حد این آشکارگی شهادت 4نفر است. وقتی عملی پنهانی را 4نفر به صورت واضح ببینند دیگر پنهانی نیست.

به نظر می رسد هدف شهادت 4نفر مرزبندی بین مخفی و ظاهر باشد. به عبارت دیگر خدا 4شاهد نطلبید تا مجازات کند بلکه خواست تا فحشا منتشر نشود. به جرأت می توان گفت که اثبات زنا با این شرایط به ندرت اتفاق می افتد و اکثر مجازاتهای صحیح بر اثر اقرار فردی بوده است. خداوند با این حکم هدفی دیگر دارد. خدا با این حکم خواسته تا مردم به یکدیگر گمان نیک ببرند و کسانی که  اشاعه فحشا را دوست دارند مجازات شوند. شاید برای همین باشدکه شهادت کمتر از 4نفر علیه شهادت دهندگان تمام می شود. خداوند بعد از آیات زنا از لزوم گمان خیر مؤمنین می گوید و نیز اینکه کسانی که دوست دارند فحشا در مؤمنین اشاعه پیدا کند عذابی الیم در انتظارشان است. مردی گفت: ای امیرالمؤمنین من زنا کردم پاکم کن، ایشان رویش را برگرداند و گفت بنشین و به مردم رو کرد و گفت: آیا کسی از شما عاجز است که وقتی این سیئه را مرتکب شد آن را بپوشاند کما اینکه خدا پوشاند؟(میزان الحکمه، ج9، ح16818).

  • رضا کریمی

مرز غلوّ و فضیلت گویی

رضا کریمی | شنبه, ۱۶ آبان ۱۳۹۴

اهل بیت در بیان خط قرمز و معیار جداسازی غلوّ از فضیلت گویی گفته اند ما را خدا نخوانید و هر چه می خواهید در فضل ما بگویید[1]. از این عبارت مهم می توان دو برداشت داشت:

  1. اینکه نگوییم «آنها خدا هستند» مجوز گفتن هر مدح و تملقی است.
  2. گفتن هر چیز غیر از تمام چیزهایی که به اعتقاد به اینکه «آنها خدا هستند» منتهی می شود آزاد است.
  3. علت اینکه ائمه همه فضائل را دارند این است که عبد مربوب هستند و در مقام فنا است که وصف ناپذیر و دست نیافتنی می شوند[2]. پس با غلوً ضمن کفر و شرک، علت رفعت مقام آنها هم به چالش کشیده می شود.

برداشت دوم از برداشت اول عمیق تر است و برداشت سوم از همه عمیق تر.

  • رضا کریمی

تأملاتی در باب «عصمت»

رضا کریمی | شنبه, ۲ آبان ۱۳۹۴

   در دیدگاه امامیه نظر غالب بر معصوم بودن پیامبران و ائمه بر هر گونه خطا و سهو و نسیان دلالت دارد اما ذکر بسیاری لغزش ها در قصص قرآنی و نقل های تاریخی، برخی را بر آن واداشته که نسبت به اطلاق چنین حکمی تجدید نظر کنند. به عنوان مثال، نظر علامه طباطبایی(ره) در رابطه با عصمت پیامبران(ع) از خطا و نسیان در امور خارج از شریعت، با نظر مشهور متکلمان شیعی همخوانی ندارد. ایشان عصمت از خطا و نسیان (در امور غیر مرتبط با حکم خدا) را امری خارج از ادلة عصمت می‌شمارد و معتقد است ادلة عصمت این امور را اثبات نمی‌کند و در موارد گوناگون نه‌تنها از امکان خطا بلکه وقوع آن در غیر پیامبر اکرم(ﺺ) خبر داده است

  • رضا کریمی

چالش اخلاق سکولار با ماجرای ذبح اسماعیل

رضا کریمی | سه شنبه, ۷ مهر ۱۳۹۴

   یکی از آیاتی که نظریه دکتر ابوالقاسم فنایی مبنی بر تقدم اخلاق بر دین را به چالش می کشد ماجرای ذبح اسماعیل است و اکنون در دوسال اخیر این موضوع ذهن او و مخاطبانش را به خود جلب کرده است.

وی ابتدا در سال گذشته در مصاحبه ای با ایسکانیوز گفت: امر خداوند به ابراهیم مبنی بر ذبح فرزندش را امر امتحانی می داند نه امر واقعی و می گوید: «در آیاتی که پس از آیه ی بیانگر خواب ابراهیم آمده، قرینه‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد کشتن فیزیکی اسماعیل مراد جدی خداوند نبوده است. چنان که در قرآن آمده است، زمانی که ابراهیم در صدد قربانی کردن اسماعیل برآمد و پیش از آن که موفق به انجام این عمل شود، خداوند به او خطاب می‌کند و می‌‌گوید: «لَقَد صَدَّقتَ رُؤیاکَ». یعنی تو از دستوری که در خواب دریافت کردی، اطاعت کردی. اگر مراد جدی خداوند کشته شدن فیزیکی اسماعیل بود، این سخن معنا نداشت، زیرا در این صورت امتثال فرمان خداوند فقط وقتی محقق می‌شد که اسماعیل، واقعاً در عالم طبیعت قربانی شده باشد. پس به نظر می رسد مراد جدی خداوند، نه کشتن فیزیکی اسماعیل در عالم طبیعت بوده که اخلاقاً قبیح است، بلکه کشتن او در عالم معنا بوده، که اخلاقاً قبیح نیست» (فنایی، 1393).

نقد وارد بر این ادعا این بود که بر فرض اثبات اینکه بپذیریم امر الهی امتحانی است نه واقعی و نیز بپذیریم تصریحی بر فرمان الهی مبنی بر ذبح فرزند وجود ندارد آیا همین مقدار امتثال امر هم اخلاقاً قبیح نیست؟

  • رضا کریمی

  اکنون با حادثه خونین مسجدالحرام یک بار دیگر معنای صحیح آیه وَمَن دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا  (آل عمران-97) برایم سوال شد. آیا در این آیه امنیت از حوادث مدنظر است یا دستور حفظ امنیت افراد؟ یا علاوه بر اینها مقامی بالاتر مراد است؟

به عبارت دیگر معنای امنیت در آیه سه فرض دارد:

  1. امنیت جانی و مادی
  2. امنیت معنوی از عذاب الهی
  3. لزوم حفظ امنیت افراد: این فرض سوم بر این اساس استوار است که جمله خبری در آیه، انشایی معنا شود. یعنی اینکه گفته شده هرکه داخل شد در امان است یعنی هر که داخل شد را در امان بدارید. بر این اساس در طول تاریخ ائمه دستور به عدم تعرض به پناهندگان به کعبه را دادند و حتی امام حسین علیه السلام برای حفظ حرمت کعبه حج خود را نیمه تمام گذاشت.

حادثه خونین مسجدالحرام و حوادث مشابه (مانند آتش بارات کعبه، سیل در کعبه و...) در طول تاریخ نشان داد خداوند هر وقت اراده کند حریم امن کعبه را ناامن می کند و همه سال ها عام الفیل نیست.

  • رضا کریمی

مروری بر سوره برائت/ سفر به مرزهای عالم اسلام

رضا کریمی | چهارشنبه, ۴ شهریور ۱۳۹۴

سوره برائت درباره مرزبندی با دشمنان است. این سوره نه فقط درباره جنگ یا (به)توبه (وادارکردن) بلکه درباره برائت است. مسائل این سوره در مرزهای عالم اسلام اتفاق می افتد نه در داخل. در سوره برائت حرف از کشتن و عذاب و غلظت فراوان است چون در مرز روابط شفاف است و تر و خشک با هم نمی سوزند. در میان مؤمنین رحمت است و با کفار شدت (فتح /29)، پس این سوره بسم الله الرحمن الرحیم ندارد. کسی شایسته ابلاغ سوره برائت است که خود از همه شفاف تر باشد، کسی که برائت از دشمنانش به  منزله ایمان است. پس پیامبر وقتی ابوبکر حامل پیام برائت شد گفت باید برگردد و علی علیه السلام جایگزین او شود: یا علی یا هیچ کس.

  • رضا کریمی

معرفی کتاب: قرآن و علم اصول

رضا کریمی | دوشنبه, ۲۶ مرداد ۱۳۹۴

قرآن و علم اصول، رضا حق پناه، نشر سخن، 1390، 528 صفحه

یکی از ضرورتهای پرداختن به علم اصول در دنیای معاصر، قوت گرفتن مباحث عقلی و نظری است. یکی از منابع مناسب برای تقویت بنیادهای عقلانی دین این دانش است که در تقابل با گرایش نقلی اخباریون قرار می گیرد. اما تخصصی بودن این دانش سبب شده است که هر پژوهشگر دینی ، به اندازه برخی علوم دیگر مانند کلام، با زبان و بیان «اصولی» آشنا نباشد. اکنون فکر می کنم ورود به این دانش از دریچه قرآن برای افرادی غیرحوزوی چون من سبب آسانی راه – و البته سبب به وجود آمدن نگاه مکمل، محققانه و غیرتقلیدی – گردد.

کتاب مورد نظر «پژوهشی در مورد آیات مورد استناد در دانش اصول فقه» است. اما در پژوهش انجام شده تنها به کتب اصولیون اکتفا نشده است. نکته مهم این است که تاکنون در مورد آیات الاحکام کتابهای مختلفی نوشته شده اما اقدامی بایسته برای آیات الاصول صورت نگرفته است.

  • رضا کریمی

نقدی بر کتاب تربیت سیاسی اجتماعی وحیانی*

رضا کریمی | شنبه, ۲۴ مرداد ۱۳۹۴

رویکرد اصلی این کتاب تبیین موضوع تربیت سیاسی بر مبنای قرآنی و سیره است به گونه ای که سیر تربیتی آن،چه در فرد و چه در جامعه بر مبنای تربیت قرآنی وولایی استوار است. نویسنده تلاش می کند به رویکرد سیاسی قرآن و سیره معصومین(علیه السلام) توجه نشان دهد و لزوم عمل به آنها در صحنه جامعه را تبیین نماید. این کتاب با رویکرد تربیتی نوشته شده است و لذا یک کتاب تئوریک در زمینه سیاست و علوم سیاسی نیست و نکته مهم آنکه جهت گیری آن و عناوین مطرح شده منطبق با جهت گیری ها و نیازهای موجود نظام جمهوری اسلامی است.

اما باید بپرسیم که یک کتاب در زمینه تربیت سیاسی چه ویژگی هایی باید داشته باشد:

  • رضا کریمی